اضطراب یک احساس طبیعی برای مقابله و آمادگی مغز با نگرانی‌ها و خطرات احتمالی پیش رو است. همه افراد گاهی اوقات احساس اضطراب می‌کنند. برای مثال، ممکن است هنگام روبرو شدن با مشکلی در محل کار، قبل از شرکت در امتحان یا قبل از تصمیم گیری مهم، نگران شوند. در این مقاله به تعریف، نشانه‌ها، انواع اختلالات اضطرابی، انواع درمان، دلایل به وجود آمدن آن و راه‌های کاهش علائم می‌پردازم. در این مقاله ویدیوهای آموزشی هست که به شما کمک خواهد کرد.

تبدیل اضطراب به اختلال اضطرابی

زمانی که اضطراب گاه به گاه تبدیل به اضطراب مداوم و فراگیر یا بیش از حد و غیر متناسب با موقعیت شود، زندگی روزمره را می‌تواند مختل و دچار مشکل کند، چه در مدرسه، چه در محل کار، چه با دوستان و اینجاست که اضطراب تبدیل به اختلال اضطرابی می‌شود.

انواع اختلالات اضطرابی

انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد:

اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

فرد بدون دلیل احساس نگرانی و تنش بیش از حد و غیر واقعی می‌کند و قادر به کنترل و مدیریت این نگرانی‌ها نیست. توضیح بیشتر در مورد اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

اختلال پنیک

فرد احساس ترس شدید و ناگهانی می‌کند که باعث حمله پنیک می‌شود در طول حمله پنیک فرد نشانه‌هایی مثل تعریق زیاد، گر گرفتگی، درد قفسه سینه، تپش قلب، تنش و گرفتگی عضلانی، احساس مرگ و خفگی را تجربه کند.

مقاله مرتبط:

حمله پنیک: نشانه‌ها، علت، عوارض، پیشگیری و درمان

اختلال اضطراب اجتماعی

این اختلال زمانی رخ می‌دهد که فرد در مورد موقعیت‌های اجتماعی روزمره احساس نگرانی می‌کند. فرد با وسواس نگران است که دیگران او را قضاوت کنند یا مورد تمسخر قرار بگیرد.

فوبیای خاص 

فرد احساس ترس شدید از یک جسم، موجود یا موقعیت خاص، مانند ارتفاع یا پرواز می‌کند. ترس فراتر از آن چیزی است که مناسب آن موقعیت است و باعث می‌شود فرد از موقعیت‌های معمولی اجتناب کند.

مقاله مرتبط:

فوبیا: نشانه‌ها، انواع و درمان

آگورافوبیا 

فرد ترس شدیدی از قرار گرفتن در مکان‌هایی دارد که در صورت بروز شرایط اضطراری، فرار از آن سخت به نظر می‌رسد. به عنوان مثال، ممکن است در هواپیما، وسایل حمل و نقل عمومی یا ایستادن در صف، فرد وحشت کند.

اضطراب جدایی

بچه‌های خردسال تنها کسانی نیستند که از رفتن یکی از عزیزانشان احساس ترس و نگرانی می‌کنند. هر کسی ممکن است به اختلال اضطراب جدایی مبتلا شود.  زمانی که فرد با کسی که با او صمیمی است از او دور شود، بسیار احساس ترس و نگرانی خواهد کرد. فرد همیشه نگران این است که ممکن است اتفاق بدی برای عزیزش بیفتد. توضیخ بیشتر در مورد اضطراب جدایی

وسواس فکری عملی OCD

افراد دچار فکرهای منفی و نشخوارهای ذهنی می‌شوند که نمی‌توانند جلوی آن‌ها را بگیرند سبب مظطرب شدن و نگرانی بیش از اندازه آن‌ها می‌شود برای جلوگیری از این حس بد افراد دست به یک سری کارهای تکراری و آئینی می‌زنند.

مقاله مرتبط:

وسواس فکری عملی چیست؟ نشانه‌ها، دلایل، عوارض و درمان آن چیست؟

لالی انتخابی 

لالی انتخابی نوعی اضطراب اجتماعی است که در آن کودکان خردسالی که به طور معمول با خانواده خود صحبت می‌کنند، ولی هنگامی که در جمع قرار می‌گیرد صحبت نمی‌کنند. توضیح بیشتر در مورد لالی انتخابی

اختلال اضطراب ناشی از دارو 

استفاده از برخی داروها یا داروهای غیرقانونی، یا کنار گذاشتن بعضی از داروها، می‌تواند برخی از علائم اختلال اضطراب را ایجاد کند.

علائم و نشانه های اختلال اضطرابی

نشانه اصلی اختلالات اضطرابی ترس یا نگرانی بیش از حد است همچنین می‌تواند نفس کشیدن، خوابیدن، آرامش و تمرکز را سخت کند. هر کدام از اختلال‌های اضطرابی نشانه‌های خاص خود را دارند اما به طور کلی شایع‌ترین آن‌ها:

• وحشت، ترس و ناراحتی
• احساس وحشت، عذاب یا خطر
• مشکلات خواب
• فرد نمی‌تواند آرام و بی حرکت بماند
• سردی، عرق کردن، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها یا پاها
• تنگی نفس
• تند تند نفس کشیدن (هیپرونتیلاسیون)
• تپش قلب
• خشک شدن دهان
• حالت تهوع
• تنش، لرزش و منقبض شدن عضلات
• سرگیجه
• بیش از حد فکردن به یک موضوع و ناتوانی در توقف آن (نشخوار فکری)
• ناتوانی در تمرکز
• پرهیز شدید از اشیا یا مکان‌های خاص

علل اختلال اضطرابی

محققان دقیقا نمی‌دانند چه چیزی باعث بروز این اختلالات می‌شود. ترکیب عوامل مختلف و پیچیده‌ای است که سبب می‌شود فردی دچار این اختلالات شود. 

برخی از علل عبارتند از: 

• ژنتیک

این اختلالات به صورت ارثی می‌تواند در خانواده‌ها ایجاد شود. 

• شیمی مغز

 برخی تحقیقات نشان می‌دهد مدارهای معیوب در مغز که ترس و احساسات را کنترل می‌کنند با اختلال اضطرابی مرتبط هستند. 

• استرس محیطی 

اتفاقات و رویدادهای مختلف زندگی در ایجاد اختلال اضطرابی نیز نقش دارند. رویدادهای که اغلب مرتبط هستند شامل سوء استفاده و غفلت در دوران کودکی، مرگ یکی از عزیزان، یا مورد حمله قرار گرفتن و تجاوز یا مشاهده خشونت است.  

• ترک یا سوء مصرف دارو 

گاهی افراد برای کنترل نشانه‌های خود از یک سری دارو و مواد مخدر استفاده می‌کنند که دقیقا نتیجه معکوس در طولانی مدت می‌دهند. اختلال اضطرابی اغلب با مصرف الکل و مواد همراه است.

• مشکلات پزشکی

برخی از بیماری های قلبی، ریوی و تیروئید می‌توانند علائمی مشابه اختلالات اضطرابی ایجاد کنند یا علائم را بدتر کنند. هنگام صحبت با پزشک در مورد اضطراب، انجام یک معاینه فیزیکی کامل برای رد سایر شرایط پزشکی مهم است. 

عوامل خطر زا در ایجاد اختلال اضطرابی

یک سری از عوامل می‌تواند احتمال بروز اختلال اضطرابی را افزایش دهند که به این‌ها عوامل خطر زا می‌گویند. برخی از عوامل خطر زا را را می‌توان تغییر داد و برخی دیگر را خیر. 

عوامل خطر زا عبارتند از: 

• سابقه اختلال سلامت روان . 

داشتن یک اختلال روانی دیگر، مانند افسردگی، خطر ابتلا به اختلال اضطراب را افزایش می‌دهد. 

• سوء استفاده جنسی در دوران کودکی

 سوء استفاده یا غفلت عاطفی، فیزیکی و جنسی در دوران کودکی با اختلالات اضطرابی در مراحل بعدی زندگی مرتبط است. 

• تروما

اتفاق رویداد آسیب‌زا خطر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را افزایش می‌دهد، که می‌تواند باعث حملات پنیک شود.

• رویدادهای منفی

زندگی رویدادهای استرس‌زا یا منفی زندگی، مانند از دست دادن والدین در اوایل کودکی، خطر ابتلا به اختلال اضطراب را افزایش می‌دهد.  

• بیماری شدید یا وضعیت سلامت مزمن 

نگرانی دائمی در مورد سلامتی خود یا یکی ازعزیزان، یا مراقبت از فردی که بیمار است، می‌تواند باعث شود که شما احساس ناراحتی و اضطراب کنید. 

• سوء مصرف مواد . 

استفاده از الکل و داروهای غیرقانونی احتمال ابتلا به اختلال اضطراب را افزایش می‌دهد. برخی افراد نیز از این مواد را برای پنهان کردن یا کاهش علائم استفاده می‌کنند تا بقیه متوجه نشوند که آنها مضطرب هستند.

• خجالتی بودن

خجالتی بودن در کودکی، کمرویی و کناره گیری از افراد و مکان های ناآشنا در دوران کودکی با اضطراب اجتماعی در نوجوانان و بزرگسالان مرتبط است. 

• عزت نفس پایین

 تصورات منفی در مورد خود ممکن است منجر به اختلال اضطراب اجتماعی شود.

درمان اختلالات اضطرابی

از بین بردن کامل اضطراب نه ممکن است و نه مطلوب، زیرا نقش مهمی در هوشیاری و زنده نگه داشتن ما دارد.

هدف درمان، حفظ اضطراب در سطوح قابل کنترل است . اضطراب را می‌توان با استفاده از روان درمانی، دارو یا هر دو درمان کرد. تغییر سبک زندگی مانند ورزش منظم و تنفس عمیق نیز در کنترل آن بسیار مهم هستند.

روان درمانی

به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید که چگونه احساسات شما بر رفتارهای شما تأثیر می‌گذارد. یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده به شما گوش می‌دهد و در مورد افکار و احساسات شما صحبت می‌کند و راه‌هایی برای درک و مدیریت آنها و اختلال اضطرابی شما پیشنهاد می‌کند. یکی از رایج‌ترین روش‌های روان درمانی در این زمینه رویکرد شناختی رفتاری (CBT) است. به فرد می‌آموزد که چگونه افکار و رفتارهای منفی یا وحشت‌زا را به افکار مثبت تبدیل کند. درمانجو راه‌هایی را یاد خواهد گرفت که با دقت به موقعیت‌های ترسناک یا نگران کننده بدون اینکه مضطرب شود، نزدیک شود و آن ها را مدیریت کنید. 

دارو درمانی

انواع مختلفی از داروها برای درمان این اختلالات استفاده می‌شود. مانند:

•  داروهای ضد افسردگی داروهای ضد افسردگی مدرن (SSRIs و SNRIs) معمولاً اولین داروهایی هستند که برای افراد مبتلا به اختلال اضطراب تجویز می‌شوند.
• بوپروپیون این نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی است که معمولاً برای درمان اضطراب مزمن استفاده می‌شود. عملکرد آن متفاوت از SSRI و SNRI است.
• سایر داروهای ضد افسردگی .  شامل بازدارنده‌های سه حلقه‌ای و مونوآمین اکسیداز (MAOIs) است. آنها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا عوارض جانبی مانند افت فشار خون، خشکی دهان و تاری دید می‌تواند برای برخی افراد ناخوشایند یا ناایمن باشد.  
• بنزودیازپین ها در صورتی که دائماً دچار هراس یا اضطراب هستید، پزشک ممکن است یکی از این داروها را تجویز کند. که به کاهش علائم کمک می‌کنند. به عنوان مثال زاناکس(آلپروزولام) و کلونازپام (کلونوپین) هستند. این داروها به سرعت کار می‌کنند، اما ممکن است فرد به دارو وابسته شود. معمولاً قرار است داروها مکملی برای درمان اختلال اضطراب شما باشند و شما نباید آنها را برای مدت طولانی مصرف کنید. 
• مسدود کننده های بتا. این نوع داروی فشار خون بالا می‌تواند به شما کمک کند در صورت داشتن علائم فیزیکی، مانند تپش قلب، لرزش یا لرزش، احساس بهتری داشته باشید. یک بتا بلوکر ممکن است به شما کمک کند در طول یک حمله اضطرابی حاد آرام شوید.
• داروهای ضد تشنج . این داروها که برای جلوگیری از تشنج در افراد مبتلا به صرع استفاده می‌شوند، می‌توانند برخی از علائم این اختلال را نیز تسکین دهند. 
• داروهای ضد روان پریشی . دوزهای پایین این داروها را می‌توان برای کمک به عملکرد بهتر سایر درمان ها اضافه کرد. 
• بوسپیرون (BuSpar). این دارو گاهی برای درمان اضطراب مزمن استفاده می‌شود. قبل از مشاهده تسکین کامل علائم، باید چند هفته آن را مصرف کنید. 

مدیریت و کنترل نشانه‌های اختلال اضطرابی

این نکات ممکن است به شما در کنترل یا کاهش علائم کمک کند:

• در مورد اختلال خود بیاموزید .

هرچه بیشتر بدانید، آمادگی بیشتری برای مدیریت علائم و موانع در طول مسیر خواهید داشت. از پرسیدن هر سوالی که دارید از متخصص نترسید. به یاد داشته باشید، شما یک بخش کلیدی از تیم مراقبت‌های بهداشتی خود هستید. 

• به برنامه درمانی خود پایبند باشید 

قطع ناگهانی داروها می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد کند و حتی می‌تواند علائم اضطراب را ایجاد کند. 

• مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین 

مانند قهوه، چای ، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و شکلات را کاهش دهید. کافئین یک تحریک کننده خلق و خو است و ممکن است علائم اختلالات اضطرابی را بدتر کند.

• الکل و مواد مخدر استفاده نکنید 

 سوء مصرف مواد مخدر خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی را افزایش می دهد.

• درست بخورید و ورزش کنید

 ورزش‌های هوازی سریع مانند دویدن و دوچرخه‌سواری به ترشح مواد شیمیایی مغز کمک می‌کنند که استرس را کاهش داده و خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد.

• بهتر بخوابید

 مشکلات خواب و اضطراب اغلب دست به دست هم می‌دهند. استراحت خوب را در اولویت قرار دهید. یک روال آرامش بخش قبل از خواب را دنبال کنید. اگر همچنان مشکل خواب دارید با پزشک خود صحبت کنید.

• یاد بگیرید که آرام شوید 

 مدیریت استرس بخش مهمی از برنامه درمانی اختلال اضطراب شما است. مواردی مانند مدیتیشن یا ذهن آگاهی می‌تواند به شما کمک کند پس از یک روز استرس‌زا آرام شوید و ممکن است درمان شما را بهتر کند.

• یادداشت کردن

 نوشتن افکارتان قبل از پایان روز ممکن است به شما کمک کند تا آرامش داشته باشید تا تمام شب درگیر افکار و مضطرب نباشید. 

• افکار منفی خود را مدیریت کنید 

فکر کردن به افکار مثبت به جای افکار نگران کننده می‌تواند به کاهش مضطرب شدن فرد کمک کند. درمان شناختی رفتاری به شما می‌تواند بیاموزد که چگونه افکار خود را تغییر دهید. 

• با دوستان دور هم جمع شوید 

 ارتباطات اجتماعی چه حضوری باشد، چه از طریق تلفن، به افراد کمک می‌کند تا رشد کنند و سالم بمانند. افرادی که گروهی از دوستان نزدیک دارند که از آنها حمایت می‌کنند، سطوح پایین تری از اضطراب اجتماعی دارند. 

• به دنبال حمایت باشید

 برای برخی از افراد صحبت و معاشرت با کسانی که شرایط و تجراب مشابهی دارند، بسیار مفید و نشاط آور است. گروه‌های خودیاری یا حمایتی به شما کمک می‌کنند که نگرانی‌ها و دستاوردهای خود را با افراد دیگری که شرایط مشابه شما را دارند یا داشته‌اند به اشتراک بگذارید. 

• عدم مصرف خود سرانه دارو

قبل از مصرف هر گونه دارو یا داروهای گیاهی بدون نسخه از پزشک یا داروساز خود سوال کنید. بسیاری از آنها مواد شیمیایی دارند که می تواند علائم اضطراب را بدتر کند.

چشم انداز اختلال اضطرابی

زندگی با این اختلالات می‌تواند چالش برانگیز و خسته کننده باشد. نگرانی و ترس دائمی باعث ایجاد احساس خستگی و ترس در شما شود. اگر در مورد علائم خود با متخصص صحبت کرده‌اید، اولین قدم را برای رهایی از نگرانی برداشته‌اید. 

ممکن است مدتی طول بکشد تا درمان مناسب برای شما پیدا شود. اگر بیش از یک اختلال اضطرابی دارید، ممکن است به چندین نوع درمان نیاز داشته باشید. برای اکثر افراد مبتلا، ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی بهترین است. با مراقبت و درمان مناسب، می‌توانید یاد بگیرید که چگونه نشانه‌های خود را مدیریت کرده و رشد کنید.  

منابع

• https://www.webmd.com/anxiety-panic/guide/anxiety-disorders

• https://www.psychologytoday.com/intl/basics/anxiety