فوبیا یک ترس مداوم، بیش از حد و غیر واقعی از یک شی، شخص، حیوان، فعالیت یا موقعیت است. فوبیا یک نوع اختلال اضطرابی است. فرد مبتلا به فوبیا سعی می‌کند از چیزی که باعث ترس او می‌شود دوری کند و در زمان رودرویی دچار اضطراب و پریشانی شدیدی می‌شود.
در این مقاله به تعریف، نشانهها، درمان، تقسیم‌بندی و انواع رایج فوبیا به ترتیب حروف الفبا می‌پردازم.
برخی از فوبیاها بسیار خاص و محدود هستند. به عنوان مثال، ممکن است یک فرد فقط از عنکبوت (آراکنوفوبیا) یا گربه (آیلوروفوبیا) بترسد. در این حالت، فرد با اجتناب از چیزی که از آن می‌ترسد، نسبتاً بدون اختلال در عملکرد، زندگی می‌کند. برخی از فوبیاها در مکان‌ها یا موقعیت‌های مختلف باعث ایجاد مشکل می‌شوند. به عنوان مثال، علائم آکروفوبیا (ترس از ارتفاع) می‌تواند با نگاه کردن به بیرون از پنجره یک ساختمان اداری یا رانندگی از روی یک پل مرتفع ایجاد شود. ترس از فضاهای محدود (کلاستروفوبیا) می‌تواند با سوار شدن در آسانسور یا استفاده از یک سرویس بهداشتی کوچک ایجاد شود. افراد مبتلا به اینگونه از فوبیاها ممکن است نیاز داشته باشند که زندگی خود را به شدت تغییر دهند. در موارد شدید، فوبیا ممکن است شغل، موقعیت شغلی، مسیر رانندگی، فعالیت‌های تفریحی و اجتماعی یا محیط خانه را به فرد دیکته کند.
تقسیم بندی فوبیا:
سه گروه عمده از فوبیا وجود دارد:
فوبیا خاص (فوبی ساده)
رایج‌ترین شکل فوبیا است، افراد ممکن است از حیوانات خاص (مانند سگ، گربه، عنکبوت، مار)، افراد (مانند دلقک‌ها، دندانپزشکان، پزشکان)، محیط‌ها (مانند مکان‌های تاریک، رعد و برق، مکان‌های بلند) یا موقعیت‌ها بترسند. (مانند پرواز در هواپیما، سوار شدن بر قطار، قرار گرفتن در یک فضای محدود).
اختلال اضطراب اجتماعی
اختلال اضطراب اجتماعی (که قبلا “فوبی اجتماعی” نامیده می‌شد): افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از موقعیت‌های اجتماعی می‌ترسند که ممکن است توسط دیگران تحقیر، خجالت زده یا مورد قضاوت قرار گیرند. به ویژه زمانی که پای افراد ناآشنا در میان باشند. ترس ممکن است محدود به عملکرد باشد، مانند ارائه یک سخنرانی، کنسرت یا ارائه کاری. یا ممکن است تعمیم بیشتری پیدا کند، به طوری که فرد فوبیک از بسیاری موقعیت‌های اجتماعی مانند غذا خوردن در جمع یا استفاده از سرویس بهداشتی عمومی اجتناب می‌کند. به نظر می‌رسد افرادی که در کودکی خجالتی یا منزوی بوده‌اند یا سابقه تجربه‌های اجتماعی ناخوشایند یا منفی در دوران کودکی داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی هستند.
آگروفوبیا
ترس از قرار گرفتن در مکان‌های عمومی است که خروج ناگهانی از خانه برای افراد مبتلا به آگروفوبیا دشوار یا خجالت‌آور است. فرد مبتلا به آگروفوبیا ممکن است از رفتن به سینما یا کنسرت، یا سفر با اتوبوس یا قطار اجتناب کند. بسیاری از افراد مبتلا به آگروفوبیا علائم اختلال هراس یا پنیک که شامل ترس شدید به همراه علائم جسمی ناراحت کننده مانند لرزش، تپش قلب و تعریق است را دارند.
مقاله مرتبط:
حمله پنیک: نشانهها، علت، عوارض، پیشگیری و درمان
فوبیا در کودکان
فوبیا در دوران کودکی، بیشتر در سنین 5 تا 9 سالگی رخ می‌دهد و معمولاً مدت کوتاهی طول می‌کشد و برطرف می‌شود. بیشتر فوبیاهای طولانی مدت در بزرگسالی، به خصوص در افراد 20 ساله شروع می‌شوند. فوبیا در بزرگسالان معمولاً برای سال‌های طولانی باقی می‌ماند و احتمال کمتری دارد که خود به خود از بین بروند، مگر اینکه درمان شوند. فوبیا می‌تواند خطر ابتلا به انواع دیگر بیماری‌های روانپزشکی، به ویژه سایر اختلالات اضطرابی، افسردگی و سوء مصرف مواد را در بزرگسالان افزایش دهد.
مقاله مرتبط:
دلایل افسردگی چیست؟ انواع، نشانهها و درمان آن چیست؟
اضطراب و اختلال اضطرابی چیست؟ انواع، نشانهها و آن چیست؟
نشانه های فوبیا
فرد مبتلا به فوبیا علائم زیر را تجربه خواهد کرد. این علائم در اکثر فوبیاها رایج هستند:
- فرد زمانی که در معرض منبع ترس قرار می‌گیرد دچار اضطراب غیرقابل کنترل می‌شود.
- فرد به هر قیمتی از منبع ترس اجتناب می‌کند.
- فرد زمانی که در معرض منبع ترس قرار می‌گیرد نمی‌تواند عملکرد درستی را از خود نشان دهد.
- فرد به غیرمنطقی و اغراق آمیز بودن ترس خود و ناتوانی در کنترل هیجانات خود اعتراف می‌کند.
- اثرات فیزیکی فوبیا شامل موارد زیر باشد:
- تعریق
- تنفس غیر طبیعی
- ضربان قلب تسریع شده
- لرزیدن
- گُر گرفتگی یا لرز
- احساس خفگی
- درد یا سفتی قفسه سینه
- دلشوره داشتن
- سوزن و سوزن شدن
- دهان خشک
- سردرگمی و گیجی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
فرد با فکر کردن به منبع ترس فوبیا به سادگی دچار اضطراب می‌شود. در کودکان کوچک‌تر، نشانه‌های فوبیا ممکن است به شکل گریه زیاد، چسبندگی به والدین یا با پنهان شدن پشت والدین یا یک شی مشاهده کرد. کودکان همچنین ممکن است برای نشان دادن ناراحتی خود عصبانی و پرخاشگر شوند.
سوالات متداول:
فوبیا ژنتیکی هستند یا آموخته شده؟
فوبیا خاص گاهی اوقات به دنبال یک رویداد آسیب‌زا(مانند حمله توسط یک حیوان)، مشاهده دیگران در حال گذر از یک رویداد آسیب‌زا (مانند تماشای غرق شدن کسی) ایجاد می‌شود. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به فوبیای خاص، نمی‌توانند دلیل شروع فوبیای خود را به خاطر بیاورند.
شواهدی هم مبنی بر مبنای ژنتیکی فوبیا وجود دارد، اما طبق تحقیقات، بیشتر به عنوان روان رنجورخویی یا اضطراب نشان می‌دهد تا به عنوان یک فوبی خاص. همچنین ممکن است فوبیا ارثی باشد، اما نه از طریق ژن. نگرش‌ها و ترس‌های خانواده گاهی از نسلی به نسل دیگر آموخته شود.
خطرات داشتن فوبیا چیست؟
افراد مبتلا به فوبیا ممکن است به دلیل شرایط خود کیفیت زندگی آن‌ها کاهش یافته باشد که با سایر اختلالات اضطرابی سازگار است. احتمال اقدام به خودکشی در افراد مبتلا به فوبیا تا 60 درصد بیشتر از افراد بدون تشخیص است. با این حال، این احتمال وجود دارد که این نرخ بالا در درجه اول به دلیل همراه بودن با اختلالات شخصیت و سایر اختلالات اضطرابی باشد.
مقاله مرتبط:
پیشگیری
هیچ راهی برای جلوگیری از شروع فوبیا وجود ندارد. با این حال، درمان می‌تواند تأثیر منفی این اختلال را کاهش دهد.
درمان
درمان معمولاً شامل ترکیبی از روان درمانی و دارو با توجه به نوع فوبیا است:
در درمان فوبیا خاص درمان شناختی رفتاری CBT می‌تواند کمک کند، به ویژه روشی به نام درمان حساسیت زدایی منظم یا مواجهه درمانی. در این تکنیک تحت شرایط کنترل شده فرد با افزایش تدریجی در معرض عاملی که از آن می‌ترسد قرار می‌گیرد، به فرد آموزش داده می‌شود که از طریق آرامش، کنترل تنفس یا سایر راهبردهای کاهش اضطراب بر ترس خود مسلط شود. برای درمان کوتاه مدت فوبیا، متخصص ممکن است یک داروی ضد اضطراب تجویز کند. اگر فوبیا فقط گهگاهی مانند ترس از پرواز بوجود می‌آید، استفاده از دارو را می‌توان محدود کرد.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی، اگر فوبیا اجتماعی فرد بر یک رفتار خاص متمرکز باشد (مثلاً سخنرانی یا نواختن در کنسرت)، پزشک ممکن است دارویی به نام بتا بلوکر مانند پروپرانولول (ایندرال) را تجویز کند. این دارو را می‌توان درست قبل از اجرا مصرف کرد. تأثیرات فیزیکی اضطراب (تپش قلب یا لرزش انگشتان) را کاهش می‌دهد، اما معمولاً بر وضوح ذهنی مورد نیاز برای صحبت کردن یا مهارت بدنی مورد نیاز برای نواختن ساز تأثیر نمی‌گذارد. برای انواع عمومی‌تر یا طولانی مدت فوبیا اجتماعی، پزشک ممکن است یک داروی ضد افسردگی، معمولاً یک SSRI (مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین) مانند سرترالین (زولوفت)، سیتالوپرام (سلکسا)، پاروکستین (پاکسیل) یا فلوکستین (پروزاک) تجویز کند. اگر SSRI موثر نباشد، پزشک ممکن است یک داروی ضد افسردگی یا ضد اضطراب جایگزین تجویز کند.
درمان آگورافوبیا مشابه درمان اختلال پنیک است. درمان دارویی شامل داروهای ضد افسردگی SSRI و انواع دیگری از داروهای ضدافسردگی مانند میرتازاپین (رمرون)، ونلافاکسین (افکسور)، کلومیپرامین (آنافرانیل) و ایمی‌پرامین (توفرانیل) است. روان درمانی نیز مفید است، به ویژه درمان شناختی-رفتاری.
چه زمانی با یک روانشناس تماس بگیریم؟
اگر ترس یا اضطرابی دارید که آرامش ذهن شما را مختل می‌کند، در اسرع وقت به متخصص مراجعه کنید. زمانی که باعث اختلال در روابط شما؛ یا مانع از عملکرد عادی شما در خانه، مدرسه یا محل کار شود.
لیست کامل انواع فوبیا:
A
Ablutophobia : ترس از حمام کردن
Achluophobia : ترس از تاریکی
Acrophobia : ترس از ارتفاع
Aerophobia : ترس از پرواز
Algophobia : ترس از درد
Agoraphobia : ترس از فضاهای باز یا شلوغی
Aichmophobia : ترس از سوزن یا اشیاء نوک تیز
Amaxophobia : ترس از سوار شدن ماشین
Androphobia : ترس از مردان
Anemophobia : ترس از هوا
Anginophobia: ترس از آنژین یا خفگی
Angrophobia : ترس از خشم
Anthrophobia: ترس از گل
Anthropophobia : ترس از مردم یا جامعه
Aphenphosmphobia : ترس از لمس شدن
Arachibutyrophobia: ترس از کره بادام زمینی
Arachnophobia: ترس از عنکبوت
Arithmophobia : ترس از اعداد
Astraphobia : ترس از رعد و برق و رعد و برق
Astrophobia : ترس از فضا
Ataxophobia : ترس از بی‌نظمی
Atelophobia : ترس از نقص
Atychiphobia : ترس از شکست
Automatonophobia: ترس از چهره‌های شبیه انسان
Autophobia : ترس از تنهایی
B
Bacteriophobia: ترس از باکتری
Barophobia: ترس از جاذبه
Bathmophobia : ترس از پله‌ها یا شیب‌های تند
Batrachophobia : ترس از دوزیستان
Belonephobia : ترس از سوزن و سوزن شدن
Bibliophobia: ترس از کتاب
Botanophobia: ترس از گیاهان
C
Cacophobia: ترس از زشتی
Catagelophobia : ترس از مسخره شدن
Catoptrophobia: ترس از آینه
Chionophobia : ترس از برف
Chrometophobia : ترس از خرج کردن پول
Chromophobia: ترس از رنگ‌ها
Chronomentrophobia: ترس از ساعت
Chronophobia: ترس از زمان
Cibophobia : ترس از غذا
Claustrophobia: ترس از فضاهای محدود
Climacophobia : ترس از کوهنوردی
Coulrophobia: ترس از دلقک‌ها
Cyberphobia: ترس از رایانه
Cynophobia : ترس از سگ
D
Daemonophobia: ترس از شیاطین
Decidophobia : ترس از تصمیم گیری
Dendrophobia: ترس از درختان
Dentophobia: ترس از دندانپزشک
Domatophobia : ترس از خانه
Dystychiphobia : ترس از تصادف
E
Ecophobia: ترس از خانه
Elurophobia: ترس از گربه
Emetophobia : ترس از استفراغ
Entomophobia : ترس از حشرات
Ephebiphobia: ترس از نوجوانان
Erotophobia : ترس از رابطه جنسی
Equinophobia : ترس از اسب
جی
Gamophobia: ترس از ازدواج
Genuphobia: ترس از زانو
Glossophobia : ترس از صحبت کردن در مقابل جمع
Gynophobia : ترس از زنان
H
Haphephobia: ترس از لمس کردت
Heliophobia : ترس از خورشید
Hemophobia: ترس از خون
Herpetophobia: ترس از خزندگان
Hippopotomonstrosesquipedaliophobia : ترس از کلمات طولانی
Hydrophobia : ترس از آب
Hypochondria : ترس از بیماری
I
Iatrophobia : ترس از پزشکان
Insectophobia: ترس از حشرات
K
Koinoniphobia : ترس از اتاق
Koumpounophobia : ترس از دکمه‌ها
L
Leukophobia : ترس از رنگ سفید
Lilapsophobia : ترس از گردباد و طوفان
Lockiophobia : ترس از زایمان
M
Mageirocophobia : ترس از آشپزی
Megalophobia: ترس از چیزهای بزرگ
Melanophobia: ترس از رنگ سیاه
Microphobia: ترس از چیزهای کوچک
Mysophobia: ترس از خاک و میکروب
N
Necrophobia : ترس از مرگ یا چیزهای مرده
Noctiphobia : ترس از شب
Nomophobia : ترس از بدون تلفن همراه بودن
Nosocomephobia : ترس از بیمارستان
Nyctophobia : ترس از تاریکی
O
Obesophobia: ترس از افزایش وزن
Ombrophobia: ترس از باران
Ophidiophobia : ترس از مار
Ornithophobia: ترس از پرندگان
Osmophobia : ترس از بو
Ostraconophobia : ترس از صدف
P
Papyrophobia: ترس از کاغذ
Pathophobia: ترس از بیماری
Pedophobia: ترس از کودکان
Philematophobia: ترس از بوسیدن
Philophobia: ترس از عشق
Phobophobia: ترس از فوبیا
Podophobia: ترس از پا
Porphyrophobia: ترس از رنگ بنفش
Pteridophobia : ترس از سرخس
Pteromerhanophobia : ترس از پرواز
Pyrophobia: ترس از آتش
S
Samhainophobia: ترس از‌هالووین
Scolionophobia: ترس از مدرسه
Scoptophobia : ترس از خیره شدن
Selenophobia: ترس از ماه
Sociophobia: ترس از ارزیابی اجتماعی
Somniphobia : ترس از خواب
T
Tachophobia: ترس از سرعت
Technophobia: ترس از تکنولوژی
Thalassophobia: ترس از اقیانوس
Trichophobia: ترس از مو
Tonitrophobia: ترس از رعد و برق
Trypanophobia: ترس از سوزن/تزریق
Trypophobia: ترس از سوراخ‌ها
V-Z
Venustraphobia: ترس از زنان زیبا
Verminophobia: ترس از میکروب
Wiccaphobia: ترس از جادوگران و جادوگری
Xenophobia: ترس از غریبه‌ها یا خارجی‌ها
Zoophobia : ترس از حیوانات
Zuigerphobia : ترس از جاروبرقی
من را در شبکه‌های اجتماعی همراهی کنید:
منابع:
https://www.health.harvard.edu/a_to_z/phobia-a-to-z
https://www.verywellmind.com/list-of-phobias-2795453
https://www.medicalnewstoday.com/articles/249347#symptoms
https://www.nimh.nih.gov/health/statistics/specific-phobia
https://www.psychologytoday.com/us/conditions/specific-phobia
[…] فوبیا: انواع، نشانهها و درمان […]
[…] فوبیا: نشانهها، انواع و درمان […]
[…] فوبیا: نشانهها، انواع و درمان […]