نوشیدنی‌های الکلی معمولا برای جشن، استراحت یا معاشرت با دیگران استفاده می‌شود. با این حال، زمانی که فردی بیش از حد الکل می‌نوشد یا به عنوان راهی برای مقابله با عوامل استرس‌زا یا اجتناب از مشکلات نوشیدنی می‌نوشد، می‌تواند خطرات جسمی و روانی ایجاد کند که می‌توانند نشان دهنده اختلال مصرف الکل باشد.
اختلال مصرف الکل یا الکلیسم، الگویی از مصرف الکل است که فرد در کنترل نوشیدن دچار مشکل می‌شود حتی زمانی که مصرف الکل برای فرد مشکلاتی را بوجود آورده است.
اگر الگوی نوشیدن الکل فرد منجر به پریشانی و مشکلات قابل توجه مکرر در زندگی روزمره فرد شود، احتمالاً به اختلال مصرف الکل مبتلا شده است. این اختلال می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. با این حال، حتی یک اختلال خفیف نیز می‌تواند تشدید شود و منجر به مشکلات جدی شود، بنابراین درمان زودهنگام مهم است.
در این مقاله به تعریف، نشانه‌ها و علائم، عوارض و آثار، علل، راه‌های جلوگیری و درمان اختلال مصرف الکل می‌پردازم.
علائم و نشانه های اختلال مصرف الکل
علائم اختلال مصرف الکل عبارتند از:
- سیاه مست شدن یا به یاد نیاوردن چیزهایی که اتفاق افتاده است.
- ادامه نوشیدن حتی اگر باعث ناراحتی یا آسیب به فرد یا دیگران شود.
- نوشیدن بیشتر از آنچه برنامه ریزی کرده بوده است.
- فرد وقتی مشروب نمی‌خورد، احساس تحریک پذیری یا بداخلاقی می‌کند.
- خماری‌های مکرر .
- قرار گرفتن در موقعیت‌های خطرناک هنگام نوشیدن الکل (مثلاً رانندگی، داشتن رابطه جنسی ناایمن یا زمین خوردن).
- کنار گذاشتن یا کاهش فعالیت‌ها و سرگرمی‌های اجتماعی و کاری برای مصرف الکل.
- تمایل شدید به مصرف الکل.
- داشتن مشکلات مکرر با کار، مدرسه، روابط یا قانون به دلیل نوشیدن الکل.
- نیاز به نوشیدن بیشتر و بیشتر برای رسیدن به همان اثر گذشته.
- وقتی شروع به نوشیدن می‌کند، نمی‌تواند نوشیدن را متوقف کند.
- صرف زمان زیادی برای نوشیدن یا نقاهت پس از نوشیدن.
- تلاش‌های ناموفق برای کاهش میزان مصرف الکل.
- داشتن علائم ترک.
سطوح میزان اختلال مصرف الکل
خفیف: وجود دو تا سه مورد از علائم فوق
متوسط: وجود چهار تا پنج مورد از علائم فوق
شدید: وجود شش یا بیشتر از علائم فوق.
عوارض و آثار اختلال مصرف الکل
الکل، سیستم عصبی مرکزی فرد را سرکوب می‌کند. در برخی افراد، واکنش اولیه ممکن است مانند افزایش انرژی باشد. اما با ادامه نوشیدن، فرد خواب‌آلود می‌شود و کنترل کم‌تری بر اعمال خود دارد.
الکل بیش از حد بر گفتار، هماهنگی عضلات و مراکز حیاتی مغز فرد تأثیر می‌گذارد. مصرف زیاد الکل حتی ممکن است باعث کما یا مرگ شود.
بر امنیت فرد تأثیر می‌گذارد
نوشیدن بیش از حد می‌تواند مهارت‌های قضاوت و بازداری‌های فرد را کاهش دهد و منجر به انتخاب‌های ضعیف و موقعیت‌ها یا رفتارهای خطرناک شود، از جمله:
- تصادفات وسایل نقلیه موتوری و انواع دیگر صدمات تصادفی، مانند غرق شدن
- مشکلات رابطه
- عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه
- افزایش احتمال ارتکاب جرایم خشونت آمیز یا قربانی شدن
- مشکلات قانونی یا مشکلات شغلی یا مالی
- درگیر شدن در رابطه جنسی خطرناک، محافظت نشده، یا تجربه سوء استفاده جنسی یا تجاوز جنسی
- افزایش خطر اقدام به خودکشی یا خودکشی کامل
مقاله مرتبط:
اختلال اضطرابی چیست؟ انواع، علائم، علل و درمان
افسردگی؛ نشانه‌ها، انواع، علل و درمان
آموزش مهارت کنترل و مدیریت خشم
بر سلامتی فرد تاثیر می‌گذارد
نوشیدن بیش از حد الکل در یک نوبت یا در طول زمان می‌تواند باعث مشکلات سلامتی شود، از جمله:
- بیماری کبد، نوشیدن زیاد می‌تواند باعث افزایش چربی در کبد (استئاتوز کبدی) و التهاب کبد (هپاتیت الکلی) شود. با گذشت زمان، نوشیدن زیاد می‌تواند باعث تخریب و اسکار غیرقابل برگشت بافت کبد (سیروز) شود.
- مشکلات گوارشی، نوشیدن زیاد می‌تواند منجر به التهاب پوشش معده (گاستریت) و همچنین زخم معده و مری شود. همچنین می‌تواند در توانایی بدن فرد برای دریافت ویتامین های B و سایر مواد مغذی کافی اختلال ایجاد کند. نوشیدن زیاد می‌تواند به پانکراس فرد آسیب برساند یا منجر به التهاب پانکراس (پانکراتیت) شود.
- مشکلات قلبی، نوشیدن بیش از حد می‌تواند منجر به فشار خون بالا شود و خطر بزرگ شدن قلب، نارسایی قلبی یا سکته را افزایش دهد. حتی یک پرخوری می‌تواند باعث ضربان قلب نامنظم جدی (آریتمی) شود که فیبریلاسیون دهلیزی نامیده می‌شود.
- دیابت، الکل با آزاد شدن گلوکز از کبد فرد تداخل می‌کند و می‌تواند خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) را افزایش دهد. اگر دیابت دارید و در حال حاضر انسولین یا برخی داروهای دیابت دیگر را برای کاهش سطح قند خون خود مصرف می‌کنید، خطرناک است.
- مشکلات مربوط به عملکرد جنسی و پریود، نوشیدن زیاد الکل باعث می‌شود مردان در حفظ نعوظ با مشکل مواجه شوند (اختلال نعوظ). در زنان، نوشیدن زیاد الکل می‌تواند دوره‌های قاعدگی را قطع کند.
- مشکلات بینایی، نوشیدن زیاد می‌تواند باعث حرکت سریع غیرارادی چشم (نیستاگموس) و همچنین ضعف و فلج عضلات چشم فرد به دلیل کمبود ویتامین B-1 (تیامین) شود. اگر به موقع درمان نشود، کمبود تیامین می‌تواند منجر به تغییرات مغزی دیگری مانند زوال عقل غیرقابل برگشت شود.
- نقائص هنگام تولد، مصرف الکل در دوران بارداری ممکن است باعث سقط جنین شود. همچنین ممکن است باعث اختلالات طیف الکل جنینی (FASDs) شود. FASD می‌تواند باعث شود کودکی با مشکلات جسمی و رشدی متولد شود که تا آخر عمر ادامه دارد.
- آسیب استخوان، الکل ممکن است در ساخت استخوان جدید اختلال ایجاد کند. از دست دادن استخوان می‌تواند منجر به نازک شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان) و افزایش خطر شکستگی شود. الکل همچنین می‌تواند به مغز استخوان که سلول‌های خونی را می‌سازد آسیب برساند. این موضوع می‌تواند باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها شود که ممکن است منجر به کبودی و خونریزی شود.
- سیستم عصبی، نوشیدن بیش از حد می‌تواند بر سیستم عصبی فرد تأثیر بگذارد و باعث بی‌حسی و درد در دست‌ها و پاها، اختلال در تفکر، زوال عقل و از دست دادن حافظه کوتاه مدت شود.
- سیستم ایمنی ضعیف شده، مصرف بیش از حد الکل می‌تواند مقاومت بدن در برابر بیماری را دشوار‌تر کند و خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، به ویژه ذات‌الریه را افزایش دهد.
- افزایش خطر ابتلا به سرطان، مصرف طولانی مدت و بیش از حد الکل با خطر بیشتر برای بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان دهان، گلو، کبد، مری، روده بزرگ و پستان مرتبط است. حتی نوشیدن متوسط می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
- تداخلات دارویی و الکلی، برخی از داروها با الکل تداخل دارند و اثرات سمی آن را افزایش می‌دهند. نوشیدن الکل هنگام مصرف این داروها می‌تواند اثربخشی آن‌ها را افزایش یا کاهش دهد یا آن‌ها را خطرناک کند.
علل اختلال مصرف الکل و عوامل خطر
دلایل مختلفی می‌تواند باعث اختلال مصرف الکل شود یا احتمال آن را در افراد مختلف افزایش دهد. مانند:
- نداشتن ثبات هیجانی
- عزت نفس پایین
- نیاز به تایید
- تلاش برای کنار آمدن با مشکلات عاطفی
- فشار همسالان
- دسترسی آسان به الکل
- وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین
- سوء استفاده فیزیکی یا جنسی
- سابقه خانوادگی مشکلات الکل
- نوشیدن زیاد الکل منظم
- نوشیدن در سنین پایین
- جراحی چاقی
در حالی که علت مشخصی برای اختلال مصرف الکل شناخته نشده است، اما پیوندهای محیطی و ژنتیکی وجود در بوجود آمدن این اختلال تاثیر گذار هستند. عامل دیگر اعتیادآور بودن، خود الکل است. مصرف زیاد الکل ساختار شیمیایی مغز را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که می‌تواند به اعتیاد کمک کند. نوشیدن الکل بر سلامت جسمی و روانی تاثیر متفاوتی بر افراد مختلف می‌گذارد و در برخی منجر به اختلالات مرتبط با الکل می‌شود.
سوء مصرف الکل، معمولاً در اعضای مختلف یک خانواده دیده می‌شود. میزان این اختلال در بستگان نزدیک الکلی‌ها سه تا چهار برابر بیشتر است و با نزدیک شدن رابطه ژنتیکی خطر افزایش می‌یابد. عوامل محیطی شامل نگرش فرهنگی در مورد نوشیدن، در دسترس بودن الکل و سوء مصرف مواد توسط همسالان است.
خطر سوء مصرف الکل در صورتی افزایش می‌یابد که افراد برای بی‌حس کردن خود نسبت به مشکلات، کنار آمدن با اضطراب، ترس‌ها یا مسائل خلقی یا تقویت خلاقیت خود از الکل استفاده کنند . تکانشگری نیز با سوء مصرف الکل مرتبط است.
راه های جلوگیری
مداخله زودهنگام می‌تواند از مشکلات مربوط به الکل در نوجوانان جلوگیری کند. اگر در خانواده خود نوجوانی دارید، نسبت به علائم و نشانه‌هایی که نشان دهنده اختلال با الکل است، هوشیار باشید. این نشانه‌ها مانند:
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها و سرگرمی‌ها و ظاهر شخصی
- قرمزی چشم، تکلم نامفهوم، مشکلات هماهنگی و ضعف حافظه
- مشکلات یا تغییرات در روابط با دوستان، مانند پیوستن به یک جمعیت جدید
- کاهش نمرات و مشکلات در مدرسه
- تغییرات خلقی مکرر و رفتار دفاعی
شما می‌توانید به جلوگیری از مصرف الکل در نوجوانان کمک کنید:
- مصرف متناسب الکل خود را مثال خوبی بزنید.
- صریح با فرزندتان صحبت کنید، زمان با کیفیتی را با هم بگذرانید و فعالانه در زندگی فرزندتان مشارکت کنید.
- به فرزندتان اجازه دهید بداند که چه رفتاری را انتظار دارید و عواقب پیروی نکردن از قوانین چه خواهد بود.
درمان اختلال مصرف الکل
درمان ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:
روان درمانی
مشاوره یا گفتار درمانی با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مانند روانشناس یا مشاور سلامت روان می‌تواند به فرد راه‌هایی را برای تغییر رفتار آموزش دهد. تکنیک‌های انگیزشی، شناختی-رفتاری و تسهیل 12 مرحله‌ای رایج ترین تکنیک‌های مورد استفاده هستند.
دارو
سازمان غذا و داروی ایالات متحده نالترکسون و آکامپروسات را برای درمان اختلال مصرف الکل تایید کرده است. توپیرامات و گاباپنتین نیز می‌توانند هوس نوشیدن را در برخی افراد کاهش دهند. به نظر می‌رسد این داروها به کاهش تفکر وسواسی پس زمینه در مورد الکل کمک می‌کنند.
گروه‌های حمایتی
جلسات گروهی با سایر افرادی که اختلال مصرف الکل دارند می‌تواند به فرد کمک کند تا هوشیار بماند.
زمان درمان فرد به مرحله بهبودی و شدت بیماری فرد بستگی دارد. فرد ممکن است نیاز به بستری پزشکی (بیمارستان)، توانبخشی مسکونی (توانبخشی)، درمان فشرده سرپایی یا نگهداری سرپایی داشته باشید.
من را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
منابع:
- https://www.psychologytoday.com/us/conditions/alcohol-use-disorder
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alcohol-use-disorder/symptoms-causes/syc-20369243
- https://www.niaaa.nih.gov/publications/brochures-and-fact-sheets/understanding-alcohol-use-disorder
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/3909-alcoholism
- https://www.webmd.com/mental-health/addiction/what-is-alcohol-abuse#3
[…] برای کاهش اضطراب مزمن خود، خودسرانه دارو، پرخوری و مصرف الکل […]