اختلال بی‌توجهی، بیش فعالی/تکانشگری (ADHD)بر نحوه توجه، آرامش، مدیریت و کنترل رفتار تأثیر می‌گذارد. این اختلال در کودکان و نوجوانان شکل می‌گیرد و ممکن است در بزرگسالی هم ادامه یابد. در ابن مقاله به نشانه‌ها و علائم، انواع، دلیل بوجود آمدن، چگونگی تشخیص، درمان، نکاتی برای مقابله و همپوشی با دیگر اختلالات، بیش فعالی ADHD همراه با ویدیو خواهم پرداخت.
بیش فعالی(ADHD) شایع ترین اختلال روانی تشخیص داده شده در کودکان است. پسرها بیشتر از دخترها به آن مبتلا می‌شوند. معمولاً در سال‌های ابتدایی مدرسه، زمانی که کودک در توجه کردن دچار مشکل می‌شود، تشخیص داده می‌شود.
بیش فعالی ADHD قابل پیشگیری نیست. اما تشخیص زودهنگام آن، به علاوه داشتن یک برنامه درمانی و آموزشی خوب، می تواند به کودک یا بزرگسال مبتلا به ADHD کمک کند تا علائم خود را مدیریت کند.
علائم و نشانه های بیش فعالی ADHD
طیف وسیعی از رفتارها با ADHD مرتبط هستند. برخی از رایج‌ترین موارد آن عبارتند از:
- مشکل در تمرکز
- فراموشی در انجام کارها
- به راحتی حواس پرت شدن
- در نشستن مشکل داشتن
- قطع کردن حرف افراد در حین صحبت کردن
علائم و نشانه‌ها به دو دسته بیش فعالی و بی توجهی تقسیم می‌شوند
افرادی که بیش فعالی و تکانشگری را تجربه می کند ممکن است:
- برای مثال، سر کلاس نشستن برایشان مشکل است
- در بازی کردن یا انجام کارهای بی‌سر و صدا مشکل دارند
- بیش از حد صحبت می‌کنند
- برایشان سخت است که صبر کنند تا نوبتشان شود
- هنگام صحبت دیگران، حرف آنها را قطع می‌کنند
افرادی که در تمرکز مشکل دارد ممکن است:
- هنگام مطالعه یا کار مرتب اشتباه کنند یا جزئیات را از دست بدهند
- حفظ تمرکز هنگام گوش دادن، خواندن یا برگزاری مکالمه برایشان سخت است
- در سازماندهی وظایف روزانه خود مشکل دارند
- مکررا اقلام خود را گم می‌کنند
- به هر موضوع کوچکی که در اطرافشان اتفاق می‌افتد به راحتی حواسشان پرت می‌شود
انواع بیش فعالی ADHD
این اختلال را به سه دسته یا نوع دسته بندی می‌شوند. عمدتاً بی‌توجه، عمدتاً بیش فعالی-تکانشی و ترکیبی از هر دو هستند.
عمدتاً بی توجه
همانطور که از نام آن پیداست، افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، تکمیل وظایف و پیروی از دستورالعمل ها با مشکل شدید مواجه هستند.
کارشناسان همچنین فکر می‌کنند که بسیاری از کودکان مبتلا به نوع بی‌توجهی ADHD ممکن است تشخیص مناسبی دریافت نکنند، زیرا تمایلی به ایجاد اختلال در کلاس ندارند. تحقیقات نشان می‌دهند که این نوع در بین دختران مبتلا به ADHD شایع‌تر است.
غالباً بیش فعال- تکانشی
افراد مبتلا به این نوع ADHD در درجه اول رفتار بیش فعال و تکانشی از خود نشان می‌دهند. این رفتارها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بی قراری
- قطع کردن حرف افراد در حین صحبت کردن
- نمی توانند منتظر نوبت خود باشند
اگرچه بی توجهی در مورد این نوع ADHD کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد، افراد مبتلا به ADHD عمدتاً بیش فعال- تکانشی ممکن است برای آنها تمرکز بر روی وظایف را دشوار باشد.
نوع ترکیبی بیش فعال- تکانشی و بی توجه
این دسته شایع‌ترین نوع ADHD است. افراد مبتلا به این نوع ترکیبی از ADHD علائم بی‌توجهی و بیش فعالی را نشان می‌دهند. این دسته شامل ناتوانی در توجه، تمایل به تکانشگری و سطوح بالاتر از حد متوسط فعالیت و انرژی است.
چه چیزی باعث بیش فعالی ADHD می شود؟
پزشکان و محققان هنوز مطمئن نیستند که چه عواملی باعث این بیماری می‌شود. اعتقاد بر این است که منشا عصبی دارد. ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد.
کاهش دوپامین
دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنال‌ها از یک عصب به عصب دیگر کمک می‌کند. در تحریک و راه‌اندازی واکنش‌ها و حرکات عاطفی نقش دارد.
تفاوت ساختاری در مغز
یافته‌ها نشان می‌دهد که افراد مبتلا به بیش فعالی ADHD حجم ماده خاکستری کم‌تری دارند. ماده خاکستری شامل نواحی مغز است که به موارد زیر کمک می کند:
- سخن، گفتار
- خود کنترلی
- تصمیم گیری
- کنترل عضلات
تشخیص بیش فعالی ADHD
هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد که آیا شما یا فرزندتان ADHD دارید یا خیر
برای تشخیص، پزشک علائمی را که شما یا فرزندتان در 6 ماه گذشته داشته‌اید را ارزیابی می‌کند.
پزشک احتمالاً اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده جمع آوری می‌کند و ممکن است از چک لیست‌ها و مقیاس‌های رتبه‌بندی برای بررسی علائم استفاده کند. پزشکان همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی سایر مشکلات سلامتی انجام می‌دهند.
اگر مشکوک به بیش فعالی ADHD باشد، ممکن است شما یا فرزندتان را به یک متخصص ADHD ارجاع دهند. بسته به تشخیص، ممکن است یک قرار ملاقات با روانپزشک یا متخصص مغز و اعصاب را پیشنهاد کنند.
درمان بیش فعالی ADHD
درمان ADHD معمولاً شامل درمان‌های روان درمانی، دارو درمانی یا هر دو است.
روان درمانی
با روان درمانی، شما یا فرزندتان در مورد اینکه ADHD چگونه بر زندگی شما تأثیر می‌گذارد و راه‌هایی برای کمک به مدیریت آن صحبت می‌کنید. این درمان می‌تواند به شما یا فرزندتان کمک کند تا نحوه نظارت و مدیریت رفتار خود را بیاموزید.
دارو درمانی
هنگامی که شما با ADHD زندگی می کنید، مصرف دارو نیز می‌تواند کمک کننده باشد. داروهای ADHD به گونه ای طراحی شده‌اند که بر مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارند تا شما را قادر سازد تکانه ها و اعمال خود را بهتر کنترل کنید
دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD محرک و غیر محرک هستند.
محرک‌های سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایج‌ترین داروهای ADHD هستند. این داروها با افزایش مقدار مواد شیمیایی مغز دوپامین و نوراپی نفرین عمل می‌کنند.
نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از متیل فنیدات (ریتالین) و محرک‌های مبتنی بر آمفتامین ( آدرال ).
اگر محرک‌ها به خوبی کار نکنند یا عوارض جانبی دردسرساز برای شما یا فرزندتان ایجاد کنند، پزشک ممکن است یک داروی غیرمحرک را پیشنهاد کند. برخی از داروهای غیر محرک با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز عمل می‌کنند.
این داروها شامل اتوموکستین (Strattera) و برخی از داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین) است.
درمان های طبیعی
برای شروع، ایجاد تغییرات در شیوه و سبک زندگی ممکن است به شما یا فرزندتان در مدیریت علائم ADHD کمک کند.
- ورزش منظم روزانه
- رژیم غذایی
- خواب زیاد
- محدود کردن زمان صفحه نمایش)تلفن، رایانه و تلویزیون)
- مدیتیشن و ذهن آگاهی گزینه دیگری است
- اجتناب از برخی آلرژن ها و افزودنی های غذایی نیز راه های بالقوه ای برای کمک به کاهش علائم ADHD هستند
تفاوت ADD با ADHD چیست؟
ممکن است اصطلاحات “ADD” و “ADHD” را شنیده باشید و فکر کرده باشید که تفاوت بین آنها چیست.
ADD یا اختلال کمبود توجه یک اصطلاح قدیمی است. قبلاً برای توصیف افرادی که در توجه مشکل دارند اما بیش فعال نیستند استفاده می‌شد. نوعی از ADHD که «عمدتاً بی توجه» نامیده می‌شود، اکنون به جای ADD استفاده می‌شود.
بیش فعالی ADHD در بزرگسالان
بیش از 60 درصد از کودکان مبتلا به ADHD علائم را در بزرگسالی نیز نشان می‌دهند. برای بسیاری از افراد، علائم بیش فعالی اغلب با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما بی توجهی و تکانشگری ممکن است ادامه یابد.
درمان نشدن بیش فعالیADHD در بزرگسالان می‌تواند تأثیر منفی بر بسیاری از جنبه های زندگی داشته باشد. علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان، فراموشی و بی‌حوصلگی باعث ایجاد مشکلاتی در محل کار، خانه و انواع روابط شود.
بیش فعالی ADHD در کودکان
حدود 8.8 درصد از افراد 3 تا 17 ساله در ایالات متحده به ADHD مبتلا شده‌اند. این شامل 11.7 درصد از مردان و 5.7 درصد از زنان است.
برای کودکان، ADHD به طور کلی با مشکلات در مدرسه همراه است. کودکان مبتلا به ADHD اغلب در یک محیط کلاس درس کنترل شده با مشکلاتی روبرو هستند.
پسرها تمایل دارند علائم بارز بیش فعالی را نشان دهند. اگرچه برخی از دختران مبتلا به بیش فعالی ممکن است علائم کلاسیک بیش فعالی را داشته باشند، اما بسیاری از آنها این علائم را ندارند.
در بسیاری از موارد، دختران مبتلا به ADHD ممکن است:
- اغلب رویاپردازی کنید
- بیش از حد پرحرف باشید تا بیش فعال
بسیاری از علائم ADHD با رفتارهای معمول دوران کودکی مشابه هستند، بنابراین تشخیص اینکه چه رفتارهایی با ADHD مرتبط است و چه رفتارهایی نیست، می‌تواند دشوار باشد.
در حالی که ADHD یک اختلال عصبی رشدی است، به عنوان یک ناتوانی یادگیری در نظر گرفته نمی‌شود. با این حال، علائم ADHD می‌تواند یادگیری را برای افراد سخت‌تر کند. همچنین، ممکن است ADHD در برخی از افرادی که دارای ناتوانی‌های یادگیری هستند نیز رخ دهد.
برای کمک به کاهش هر گونه تأثیر بر یادگیری کودکان، معلمان می‌توانند دستورالعمل‌های خاصی برای دانش آموز مبتلا داسته باشند. مانند: در نظر گرفتن وقت اضافی برای تکالیف و امتحانات یا ایجاد یک سیستم پاداش شخصی برای این افراد.
همپوشی بیش فعالیADHD با اختلال های دیگر سلامت روان
اختلال بیش فعالی ADHD همراه با چه اختلال‌های دیگری ممکن است اتفاق بیافتد.
اضطراب
افراد مبتلا به ADHD به سختی از عهده کارهای روزانه، حفظ روابط و غیره برمی‌آیند. این موضوع احتمال اضطراب را افزایش می‌دهد.
بر اساس گزارشات، افراد مبتلا به ADHD بیشتر از افرادی که به ADHD مبتلا نیستند، دچار اختلال اضطراب هستند.
اختلالات اضطرابی عبارتند از:
- اضطراب جدایی ، زمانی که فرد از دوری از عزیزان می‌ترسد.
- اضطراب اجتماعی ، سبب اجتناب و دوری فرد از محیط‌های شلوغ مانند مدرسه و دانشگاه یا معاشرت با افراد دیگر می‌شود.
- اضطراب فراگیر، ترس و از اضطراب مزمن و بیش از حد از تمامی اتفاقات زندگی
افسردگی
در این افراد احتمال ابتلا به افسردگی نیز بیشتر است. در یک مطالعه، حدود 50 درصد از نوجوانان مبتلا به بیش فعالی ADHD، افسردگی اساسی یا اختلال اضطراب داشتند، در مقایسه با افرادی که به ایت اختلال نبودن فقط 35 درصد دچار افسردگی می‌شوند.
اختلال یادگیری
برخی از کودکان مبتلا به ADHD دارای یک اختلال یادگیری هستند که انجام وظایف و مطالعه کردن را برای آنها دشوار می‌کند. برای مثال: نارساخوانی، که خواندن را دشوار می‌کند، یا مشکلات مربوط به اعداد یا نوشتن.
این چالش‌ها می‌توانند مدرسه را برای کودک بسیار سخت کنند و احساس اضطراب و افسردگی را بدتر کنند. دریافت کمک زودهنگام برای به حداقل رساندن تأثیر این چالش‌ها ضروری است.
نکاتی برای مقابله با بیش فعالی ADHD
اگر شما یا فرزندتان ADHD دارید، یک برنامه منظم با ساختار و انتظارات منظم ممکن است مفید باشد. برای بزرگسالان این راهها عبارتند از:
- ساختن لیست انجام وظایف
- استفاده از تقویم برای برنامه ریزی وظایف
- تنظیم یادآورها
برای کودکان، تمرکز بر نوشتن تکالیف درسی و نگهداری وسایل روزمره مانند اسباب بازی ها و کوله پشتی در مکان های تعیین شده می‌تواند مفید باشد.
چشم انداز
برای کودکان و بزرگسالان، ADHD درمان نشده می‌تواند تأثیر جدی بر زندگی آنها مثل مدرسه، کار و رابط داشته باشد.
دانستن این موضوع مهم است که بسیاری از افراد مبتال به بیش فعالی از زندگی موفق و رضایت بخشی لذت می‌برند. برخی حتی از مزایای این شرایط قدردان هستند.
منبع:
[…] بیش فعالی ADHD چیست؟ درمان و نشانه های آن چیست؟ […]